Hacettepe Kişilik Envanteri uygulanması kolay, kişinin kendi kendine uygulayabildiği, zaman sınırlaması olmayan bir ölçektir. Materyali soru formu ve cevap kağıdından oluşmaktadır. Hacettepe Kişilik Envanteri İbrahim Ethem Özgüven tarafından bireylerin kişilik özellikleri ile kişisel, sosyal ve genel uyum düzeylerini ölçmek, klinik ve normal vak’aları teşhis etmek ve ruh sağlığı taramaları yapmak amacıyla geliştirilmiştir. Hacettepe Kişilik Envanteri ampirik yaklaşımla, bir test geliştirme süreci içinde, maddeleri “dış ölçütlere” göre seçilerek ve anahtarı ülkemiz koşullarında, psikometrik ve istatistiksel yöntemlere göre geliştirilen ilk envanterdir. Hacettepe Kişilik Envanteri'nin 1978 yılında birinci, 1982 yılında ikinci revizyonu yapılmış ve envanter 1993 yılında “Hacettepe Kişilik Envanteri El Kitabı” adıyla yayınlanmıştır. Hacettepe Kişilik Envanteri, kişilik kavramını sadece kişinin duygu, düşünce ve davranış biçimlerini içerecek şekilde ele almaktadır. Kişisel uyum ve sosyal uyumu değerlendirebilmek için, - Kendini gerçekleştirme (KG)
- Duygusal kararlılık (DK)
- Nevrotik eğilimler (NE)
- Psikotik belirtiler (PB)
- Aile ilişkileri (Aİ)
- Sosyal ilişkiler (Sİ)
- Sosyal normlar (SN)
- Anti-sosyal eğilimler
düzeylerini ölçmektedir. |
 |
Bir Uygulama Örneği
Harran Üniversitesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sigara İçme Durumu Ve Kişilik Tiplerine Göre Sigara Bırakma Konusundaki YaklaşımlarıM.A. Kurçer, F. Yücel Sigara tüm dünyada en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Sigara bırakma konusu bu nedenle sağlık çalışanlarının en önemli çalışma alanlarından biri olacaktır. Bu çalışmanın amacı; Harran Üniversitesi 1. sınıf öğrencilerinin kişilik tiplerine göre sigara içme ve bırakma konusundaki yaklaşımlarını belirlemektir.
Harran Üniversitesi’nin tüm fakülte ve yüksek okullarının 1.sınıflarında bulunan 1907 öğrenciden 902’si küme örnekleme yöntemi ile seçilmiş ve bu öğrenciden 768’ine (%85 ) ulaşılarak, yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu uygulanmış. Anketlerin değerlendirilmesi sonrasında 50 sigara içen, 50 de sigara içmeyen toplam 100 öğrenci seçilerek, Hacettepe Kişilik anket Envanteri (HKE) ve sigara içen öğrencilere fagerstrom nikotin bağımlık testi uygulanmıştır.
Bulgular
Sigara içen öğrencilerin HKE’nin alt gruplarından (tüm alan aldıkları - Kendini gerçekleştirme,
- Nevrotik eğilimler,
- Duygusal kararlılık,
- Psikotik belirtiler,
- Ailevi ilişkiler
- Sosyal ilişkiler
- Sosyal normlar,
- Antisosyal eğilimler
puanı sigara içmeyen öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha düşüktür (P=0.001). Sigara içen ve sigarayı bırakmayı deneyen ve denemeyen öğrenciler arasında HKE puanlarından genel uyum, kişisel uyum ve sosyal uyum puanları ile HKE alt puanlarından kendini gerçekleştirme, nevrotik eğilimler, duygusal kararlılık, psikotik belirtiler, ailevi ilişkiler, sosyal normlar, antisosyal eğilimler sosyal ilişkiler puanları arasında anlamlı bir ilişki yoktur (P>0.05). 6 ay içinde sigarayı bırakmayı düşünen öğrencilerin ailevi ilişkiler puanı düşünmeyen öğrencilere göre anlamlı düzeyde düşük, 30 gün içinde sigarayı bırakmayı düşünen öğrencilerin genel uyum, kişisel uyum ve sosyal uyum puanları düşünmeyen öğrencilere göre anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur (P=0.001). Bunlara ek olarak uzman desteği almak isteyen öğrencilerde, duygusal kararlılık ve ailevi ilişkiler puanı, uzman desteği almak istemeyen öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha düşük bulunmuştur (P=0.014).
Sonuç
Bu çalışma; sigara bırakma danışmanlığı veren hekim ve yardımcı sağlık personeline kişilik tiplerini irdeleyerek yaklaşıldığında sonuç almak için, her kişilik tipine göre ayrı bir yaklaşım gerektiğini göstermektedir. |
